Podczas współpracy z influencerem trzeba zająć się wieloma kwestiami: znalezieniem odpowiedniego twórcy, nawiązaniem kontaktu i przygotowaniem strategii działania. Jednak nie każda współpraca kończy się sukcesem. Nie można zapomnieć o kwestiach prawnych, to one zapewnią nam bezpieczeństwo. Sprawdź, na co zwrócić uwagę przy współpracy z influencerem. Dowiedz się, dlaczego nie wolno zapomnieć o umowie, zakazie konkurencji i prawach autorskich.
Umowa z influencerem to podstawa!
Marka odzieżowa zleciła influencerce przygotowanie wideo, gdzie pokazuje outfity na Sylwestra, wykorzystując ubrania od nich. Współpraca przebiegała dobrze — twórczyni nagrała film i go opublikowała, a firmie się to spodobało. Influencerka dostała wynagrodzenie, ale po 2 dniach film zniknął z jej kanału — powód: brzydko na nim wyszła.
Inna firma z cateringami dietetycznymi podjęła współpracę z influencerem sportowym. Chłopak przez tydzień dostawał posiłki i publikował je na swoich social mediach. Wszystko przebiegło sprawnie, twórca tworzył fajny content i dostał za to wynagrodzenie. Jednak po 2 tygodniach, influencer rozpoczął współpracę z konkurencyjnym cateringiem, który zaczął chwalić za to, że jest najlepszy, jaki jadł, a tym samym zmniejszył zaufanie do poprzedniej firmy.
Obydwie sytuacje miały wspólny mianownik — brak umowy z influencerem! To doprowadziło do wielu problemów: niskiej jakość treści, nietrzymania się terminów oraz utraty wiarygodności influencera i marki. Ostatecznie kampania przyniosła więcej szkody niż pożytku.
Na co zwrócić uwagę przy umowie z influencerem?
W influencer marketingu nie możemy zapominać o jednym z najważniejszych elementów – umowie. To ona stanowi fundament bezpiecznej i owocnej współpracy.
Zobacz, co warto uwzględnić w każdym dokumencie z influencerem:
1. Szczegóły współpracy — Dokument powinien zawierać konkretne informacje o treściach, jakie mają powstać. Określ:
– format (zdjęcia, wideo, tekst),
– platformę, na której ma zostać opublikowany,
– termin publikacji (data i godzina),
– czas widoczności contentu,
– zgodność z briefem,
– wszelkie specyficzne wymagania, jak hashtagi, opisy, komentarze, oznaczenia czy linki.
2. Weryfikacja przed publikacją — Niektórzy twórcy zawsze wysyłają content do klienta, ale nie jest to zasadą, dlatego warto zawrzeć to w umowie. Dzięki temu zyskujesz pewność, że influencer dodaje treść zgodną z marką i strategią marketingową. Dodatkowo akceptacja łączy się również z terminem dostarczenia materiałów — to także musi być w umowie.
3. Typ umowy — Zastanów się, czy współpraca będzie rozliczana w ramach umowy zlecenie, o dzieło, czy może barterowej. Każda z tych form ma swoje specyficzne cechy i wymagania prawne, więc warto dostosować typ umowy do charakteru współpracy.
4. Forma zapłaty — Czy influencer dostanie wynagrodzenie pieniężne, czy też będziecie działać na zasadzie barteru (wymiana produktów, usług)? Ważne jest, aby określić konkretną stawkę, datę oraz warunki płatności – czy będzie to jednorazowa opłata, czy może zależna od osiągniętych wyników, takich jak liczba wyświetleń czy zaangażowanie.
5. Zakaz konkurencji — Wyżej opisana sytuacja z cateringami dietetycznymi pokazała, że w umowie warto opisać, po jakim czasie influencer może podjąć podobną współpracę z inną firmą. To jest niezwykle ważny zapis, bo wpływa na wizerunek marki, co może zmniejszyć zaufanie obserwatorów.
6. Poufność — Klauzula poufności chroni wrażliwe informacje dotyczące kampanii marketingowej, jak i samej marki. Określa, jakie dane są tajne, może to być: strategia, wynagrodzenie, sposób współpracy czy nieopublikowane informacje o produktach. Zobowiązuje to influencera do zachowania tych danych w tajemnicy, a tym samym nie może udostępniać ich osobom trzecim. Taki zapis chroni firmę przed wyciekiem tajnych informacji, które mogą dostać się do mediów lub konkurencji.
Pamiętaj, że każda współpraca jest unikalna, więc umowa powinna być dostosowana do konkretnych potrzeb i oczekiwań zarówno Twoich, jak i influencera. Jasność i precyzja w umowie to klucz do efektywnej i bezproblemowej pracy.
Prawa autorskie i majątkowe
Opisanie formy współpracy to jedno, ale kolejną ważną kwestią są prawa do wykorzystania materiału. Inaczej content stworzony przez influencera nie będzie gotowy do użycia, a tym samym pieniądze zostaną wyrzucone w błoto.
Wykorzystane treści w contencie
W influencer marketingu łatwo o przekroczenie granic praw autorskich, zwłaszcza gdy chodzi o materiały takie jak muzyka, zdjęcia czy loga. Influencer może nawet nie wiedzieć, że nie może wykorzystać znanej piosenki, jako podkładu do wideo, dlatego istotne jest, aby doprecyzować to w umowie.
Dokument powinien jasno określać, jakie treści twórca może wykorzystać przy tworzeniu materiałów. Jeśli planowane jest użycie chronionych prawem autorskim treści, należy zadbać o odpowiednie licencje lub zgody. To zapobiegnie naruszeniu praw autorskich i potencjalnym konsekwencjom prawnym, a tym samym marka nie musi obawiać się ogromnych kar za wykorzystanie czegoś bez zgody właściciela.
Prawo do wizerunku influencera i osób trzecich
W umowie trzeba precyzyjnie określić zasady dotyczące wykorzystania wizerunku. Powinno być jasno ustalone, w jaki sposób i w jakim zakresie marka może z niego korzystać – czy to w mediach społecznościowych, na stronach internetowych, w płatnych reklamach, czy nawet w druku lub na billboardach. Równie ważny jest okres, obowiązywania praw do wizerunku – czy będzie to ograniczone jedynie do czasu trwania kampanii, czy też obejmie okres po jej zakończeniu.
Wyrażenie na to zgody nie załatwia całej sprawy, bo influencer zawsze może taką zgodę wycofać. Dlatego w dokumencie warto określić kary za szybsze wycofanie zgody, po np. roku, 2 latach, 5 latach.
Jeżeli w treściach mają pojawić się osoby trzecie, umowa również powinna brać pod uwagę zgodę na wykorzystanie ich wizerunku. To ważne, szczególnie w kontekście contentu komercyjnego, aby uniknąć naruszeń praw osobistych i odpowiedzialności prawnej.
Prawo marki do wykorzystania treści
Podczas współpracy z influencerem należy precyzyjnie określić, jakie prawa przysługują marce w odniesieniu do treści stworzonych przez influencera. Ważne jest, aby uzgodnić, czy firma może ponownie wykorzystywać, edytować lub adaptować te treści do innych celów marketingowych, lub sprzedażowych. Należy również ustalić, czy takie działania wymagają dodatkowej zgody influencera, czy też są automatycznie zaakceptowane w ramach umowy.
Jak oznaczyć współpracę lub reklamę?
Podczas współpracy z influencerem, istotne jest określenie sposobu pokazania reklamy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz rekomendacjami UOKiK, kluczowe jest, aby treści reklamowe były jasno i transparentnie oznaczone, tak by konsument nie był wprowadzany w błąd, co do ich charakteru.
W umowie z internetowym twórcą należy zawrzeć zapisy, które określają, w jaki dokładnie sposób ma on oznaczać daną współpracę. Content reklamowy musi mieć dokładnie zaznaczone, że jest to reklama, prezent, współpraca.
Co mówi o tym Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów?
1. Rekomenduje oznaczenie dwupoziomowe, czyli skorzystanie z funkcji platformy i oznaczyć treść, jako reklamowa oraz zaznaczyć to ręcznie przez dodanie hashtagów, takich jak #reklama, #materiałsponsorowany, #autopromocja czy #płatnawspółpraca w treści posta, na zdjęciu i w wideo.
2. Ważne jest, aby te oznaczenia były jasne i widoczne. Muszą być także zrozumiałe dla polskich konsumentów, a co za tym idzie, oznaczenia w języku angielskim mogą być uznane za niewystarczające.
3. Oprócz samej reklamy, należy pokazać, z kim jest dana współpraca. Pod hashtagiem trzeba oznaczyć daną firmę.
4. Dotyczy zarówno postów, jak i relacji w social mediach, a także każdej innej formy, w której twórca publikuje coś, co jest związane z pracą z daną marką.
5. Paczki PRowe, prezenty, produkty do testowania również są formą współpracy — również trzeba to oznaczyć np. przez użycie #prezent. Kiedy firma wysyła influencerowi coś po raz drugi, to jest to już #reklama.
6. Kiedy oprócz działania w social mediach, twórca ma swoją firmą, działalność, to kiedy o niej wspomina, zachęca do kupna, mówi o nowej kolekcji, to musi oznaczyć, to jako #autopromocja, #markawłasna.
Dodatkowo umowa powinna precyzować, to, że influencerzy nie mogą wprowadzać w błąd swoich obserwujących, co do swoich doświadczeń z produktem lub jego cech. Treści sugerujące używanie usługi/przedmiotu przez influencera, gdy w rzeczywistości tak nie było, lub przypisywanie produktowi cech, których nie posiada, mogą być uznane za nieuczciwą praktykę rynkową.
Warto mieć na uwadze również, to co się reklamuje, bo nie każdy produkt lub usługę można legalnie promować. Według UOKiK influencer nie powinien reklamować:
– alkoholu,
– wyrobów tytoniowych,
– leków,
usług finansowych,
– gier hazardowych,
– usług i produktów związanych z medycyną estetyczną.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uważa, że twórca, jak i agencja, za każdym razem powinni sprawdzać, czy przygotowana treść jest skierowana do odbiorców poniżej 18. roku życia. Jeśli okaże się, że tak jest, to sprawa robi się jeszcze trudniejsza. W materiale kierowanym do osób małoletnich najlepiej wcale nie umieszczać reklam, a zwłaszcza takich “artykułów spożywczych lub napojów zawierających składniki, których obecność w nadmiernych ilościach w codziennej diecie jest niewskazana”.
Podsumowanie — współpraca z influencerem zgodna z prawem
Podczas współpracy z influencerami każdy szczegół ma znaczenie. Kluczowym elementem jest umowa, która stanowi fundament bezpiecznej i owocnej pracy. Powinna ona precyzyjnie określać szczegóły współpracy, w tym format, platformę, terminy publikacji, wymagania dotyczące treści oraz kontrolę przed publikacją.
Należy również zwrócić uwagę na typ umowy, formę zapłaty, zakaz konkurencji, kwestie poufności, prawa autorskie i majątkowe, a także na prawo do wykorzystania wizerunku influencera. Niezmiernie ważne jest także właściwe oznaczenie treści reklamowych, aby były one transparentne i zrozumiałe dla odbiorców oraz zgodne z zaleceniami UOKiK.
Zapewnienie zgodności tych elementów z przepisami prawa gwarantuje legalność i efektywność współpracy z influencerami. Poprowadź tę relację z rozwagą i uważnością, aby stała się ona prawdziwą historią sukcesu dla obu stron.